Ποια σχέση μπορεί να έχει η πολυπολιτισμικότητα των ημερών μας με τον κόσμο που περιγράφεται στις 1001 νύχτες;
Συνηθίζουμε να σκεφτόμαστε τις ιστορίες από τις 1001 νύχτες ως τις κατεξοχήν αραβικές ιστορίες. Ωστόσο, αρκεί και μόνο να ρίξει κανείς μια ματιά στους τίτλους των ιστοριών, τα ονόματα των ηρώων, τα τοπωνύμια που αναφέρονται στις ιστορίες αυτές, για να καταλάβει πως πρόκειται για ένα πραγματικά πολυπολιτισμικό μωσαϊκό, επενδυμένο βέβαια με το μανδύα των ηθικών και θρησκευτικών αρχών του ισλαμικού κόσμου. Σοφοί από το «Ρουμ» ή από τη Δύση, Εβραίοι μάγοι, βασιλόπουλα από τη χώρα του Χοσρόη και εξωτικές βασιλοπούλες από την Άπω Ανατολή, που διόλου ευκαταφρόνητο ή δευτερεύοντα ρόλο δεν παίζουν στην εξέλιξη των ιστοριών (βλ. π.χ. την ιστορία της Μπουντούρ...). Οι ήρωες αυτοί μεταφέρουν το άρωμα της πατρίδας τους, τη σοφία των δικών τους προγόνων και τα δικά τους ήθη και μ' αυτά δένουν τον δικό τους κόμπο στο μαγικό χαλί των παραμυθιών της Χαλιμάς. Και, κόμπο στον κόμπο, σχηματίζεται το παζλ της τότε παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, όπου ο καθένας έχει τη θέση του κάτω από τον απέραντο ουρανό του Αλλάχ. Άραγε στη σύγχρονη εποχή και στις σημερινές συνθήκες πόσο μπορεί να βρει κανείς μια θέση να αναπνεύσει κάτω απ' τον ίδιο ουρανό;
Μαρία Βραχιονίδου
Δρ. Λαογραφίας, Αφηγήτρια
Γιατί επιλέξατε τις «Χίλιες και μια νύχτες»
Πολλές φορές αποτυπώνουμε την άποψη οτι η αφήγηση είναι μία πολιτική πράξη και κατά συνέπεια έχει ως στόχο να κάνει την κοινωνία μας καλύτερη.
Μία αραβική παροιμία λέει ότι «για να καταλάβουμε τους ανθρώπους θα πρέπει να ζήσουμε ανάμεσά τους για 40 ημέρες». Ο νους πηγαίνει στους πρόσφυγες και αρχίζει το μυαλό να γεννάει σκέψεις και ερωτήματα.
Οι πρόσφυγες από τη Συρία και την Περσία έχουν τεράστιο πολιτισμό δεν τον άφησαν με την θέληση τους, εξαναγκάστηκαν να ζητήσουν καταφύγιο στον τόπο μας. Ο πολιτισμός τους έχει φτάσει στον δυτικό κόσμο μέσω των ιστοριών και της αφήγησης πολλά χρόνια πριν. Και τώρα να που ήρθαν και οι άνθρωποι μαζί με τις ιστορίες. Αν γνωρίσουμε τον πολιτισμό τους καλύτερα ίσως να περιοριστούν φαινόμενα ρατσισμού και ξενοφοβίας στην κοινωνία μας. Αν γνωρίσει ο ένας τον πολιτισμό του άλλου θα εξελιχθούν οι κοινωνίες μας και ο πολιτισμός μας. Να γιατί επιλέξαμε τις «Χίλιες και μια νύχτες», το αριστούργημα της αραβικής λογοτεχνίας που έφτασε στην εποχή μας μέσω της προφορικής παράδοσης και μέσω αυτής συνεχίζουμε την παράδοση του.
Γιώργος Ευγενικός
